به گزارش تحریریه، دکتر حسین صمصامی استاد محترم اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با خبرگزاری تسنیم(اینجا) به دفاع از سیاست پرداخت دلار 4200 تومانی پرداخت و از حذف آن در دولت سید ابراهیم رئیسی انتقاد کرد.

محورهای سخنان صمصامی برای دفاع از نتایج پرداخت دلار 4200 تومانی به شرح زیر است:

1. اگر دلار 4200 تومانی به هدف اصابت نمی کرد که به نظر بنده کاملا به هدف اصابت می کرد و اندکی ریخت و پاش مهم نیست، پس چرا قیمت مرغ از 32 هزار تومان به 70 هزار تومان و قیمت روغن از 20 هزار تومان به 60 هزار تومان رسیده است؟
2. قیمت مرغ پس از حذف دلار 4200 تومانی با واردات کنترل شده است و تولیدکننده آسیب می بیند.
3. هزینه حذف دلار 4200 تومانی از منافع آن بیشتر بود.
4. یارانه 300 و 400 هزار تومانی جبران افزایش قیمت را نکرده است.
5. از اسفند تا مرداد امسال، قیمت برنج ایرانی 51 درصد رفته بالا؛ یعنی برنج ایرانی از 74 هزار تومان شده 112 هزار تومان. ماکارونی 7400 تومانی شده 17 هزار تومان یعنی 136 درصد از اسفند پارسال تا مرداد امسال افزایش پیدا کرده. رشتۀ آش 62 درصد افزایش پیدا کرده. گوشت گوسفند و گوساله حدود 25 درصد رشد کرده. مرغ ماشینی 77 درصد رشد کرده. شیر پاستوریزه 74 درصد. خامه 47 درصد. ماست پاستوریزه 70 درصد. پنیر ایرانی پاستوریزه 74 درصد. کرۀ پاستوریزۀ حیوانی 84 درصد. روغن مایع 316 درصد. روغن نباتی 314 درصد.
6. افزایش قیمت مسکن هم به حذف دلار 4200 تومانی ربط دارد.
7. اجرای سیاست تک نرخی سازی اری غلط است و ادامه سیاست غلط از 1390 تا مقطع کنونی به شمار می رود.

درباره محورهای مطرح شده توسط دکتر حسین صمصامی استاد محترم دانشگاه شهید بهشتی و سرپرست اسبق وزارت اقتصاد باید پاسخ های زیر را به صورت یک به یک ارائه داد:

1. قیمت مرغ از آغاز پرداخت دلار 4200 تومانی از 6500 تومان تا 55 هزار تومان در نوسان بود و انتخاب نقطه 32 هزار تومانی برای مقایسه(در کنار نقطه 70 هزار تومانی) از منظر علمی غلط(استقرا ناقص) و از نظر اخلاقی ناپسند است زیرا می خواهد با انتخاب گزینشی آمارها دیدگاه خود را اثبات کند. قیمت مرغ هم اکنون 48 هزار تومان است. خانوار با مصرف 2 لیتر روغن در ماه، 40 هزار تومان بیشتر هزینه می کند، درحالیکه دو برابر نیاز عادی کشور با دلار ترجیحی واردات روغن وجود داشت که به کشورهای همسایه قاچاق می شد.
2. پس از حذف دلار 4200 تومانی، نه تنها قیمت مرغ با واردات کنترل نشده است، حتی صادرات هم آزاد است و رسانه ملی برای جلوگیری از ارزان شدن مرغ؛ کمپین خرید مضاعف و پر کردن یخچال ها را برگزار می کند!
3. هزینه دلار 4200 تومانی بیش از 100 میلیارد دلار در 4 سال یعنی سالی 800 هزار میلیارد تومان بود، چه منافعی با چنین غارت سرسام آوری نصیب اقتصاد شده است؟ آیا ارزان سازی 40 هزار تومانی قیمت روغن به هزینه های چنین سیاستی می ارزد؟
4. یارانه نقدی 300 و 400 هزار تومانی باعث کاهش ضریب جینی و افزایش رضایت اجتماعی شده است و یکی از دلایل نپیوستن مردم به اغتشاشگران یارانه نقدی و دیگری افزایش حقوق 57 درصدی کارگران بود. یارانه بر نقطه آخر مصرف(مصرف کننده) بر یارانه بر مصرف ترجیح دارد.
5. قیمت این کالاها از ابتدای سال 97 تا خرداد 1401 هم با سرعت افزایش یافت و حدودا 10 برابر شد. اگر افزایش قیمت 10 ماه اخیر به حذف دلار 4200 تومانی بازمی گردد، افزایش قیمت 4 سال اخیر چه دلیل یا دلایلی دارد؟
6. ارتباط دادن افزایش قیمت مسکن و اجاره بها به حذف دلار 4200 تومانی معمایی است که باید به وسیله صمامی توضیح داده شود.
7. اگر تک نرخی سازی ارزی غلط است، ایشان باید دقیق بفرمایند پس چه سیاستی را و با چه دلایلی توصیه می کنند؟

اینکه دکتر صمصامی کاری به خلق روزانه 5 هزار میلیارد تومان پول بدکیفیت توسط نظام بانکی ندارد و درباره فروش ریسک بانکی به کل اقتصاد ایران صحبت نمی کند حیرت آور است و نشان می دهد که با یک منطق علمی مواجه نیستیم.

یکی از دلایل اصلی و غالب منفی شدن نرخ تشکیل سرمایه از سال 1397 ایجاد نظام چندنرخی ارزی بود که باعث شد هر فعالیت اقتصادی؛ در برابر استفاده از تفاوت قیمت دلار در نقاط چندنرخی با بازار آزاد غیراقتصادی شود. و گیرندگان دلار 4200 به بازار نیما کوچ کرده اند تا در بازار داخل؛ کامودیتی ها را به نرخ نیما خریداری کرده و با نرخ آزاد صادر کنند. و تا زمانی که نظام چندنرخی ارزی وجود داشته باشد، تغییری در وضعیت ایجاد نخواهد شد.

سقوط خرید ملک ایرانیان در ترکیه پس از حذف دلار 4200 تومانی نشان دیگری به این مدعا است که گیرندگان رانت، مازاد سود سرسام آور خود را به کشور باز نمی گردانند و در کشورهای خارجی ملک خریداری می کردند.

توصیه ایشان به حفظ نظام چندنرخی ارزی و افزایش نظارت به این گزاره مهم باز می گردد که به اشتباه گمان می کنند؛ می توان بر بازارها نظارت کرد.

پایان/